تفاوت دوره DBA با مقطع PhD
تفاوت دوره DBA مقطع PhD
برای بسیاری از مخاطبان همواره این سوال مطرح شده است که تفاوت دوره DBA با مقطع پیدای چیست و آیا جهت تحصیل گزینش دوره‌هایی نظیر DBA بهتر است یا اقدام نمودن برای دوره پیدای که در این مقاله به طور مختصر تفاوت‌های این دو دوره را مطرح می‌نمائیم
هدف اصلی دوره DBA
دوره DBA که در نزد اکثریت به عنوان دکترای مدیریت کسب و کار شناخته می‌شود مخفف و ترجمه عبارت دکتر عبارت Doctor of Business Administration می‌باشد. ماهیت اصلی این دوره‌ها در سطح بین الملل در جهت ارتقاع مهارتهای رهبری و حل مسائل پیچیده سازمان‌ها ایجاد شده است و توانسته است خروجی‌های بسیار خوبی نیز داشته باشد که تحولات عظیمی در محیط‌های کاری بوجود آورد.
وجه تفاوت اصلی
مطمئناً هدف اصلی این دوره پرداختن به مسائل آکادمیک کلاسیکی که در دانشگاه‌ها مطرح می‌شود نبوده است چرا که دوره‌های دکترا با عنوان پیدای که مخفف عنوان لاتین philosophiae doctor or doctor philosophiae می‌باشد در تلاش هستند با تحقیقات دانش محور و درفضای محض آکادمیک مرز دانش را گسترش دهند و بسته به توانمندی شخص دانشجو و اساتید راهنما در ایجاد ارتباط با بخش‌های صنعتی ممکن است عنوانین پژوهشی متناسب با نیاز صنعت نیز طرح ریزی شود.
هدف دوره‌های DBA
دوره‌های عالی DBA که این روزها به سرعت در حال گسترش نیز می‌باشند با هدف اولیه توسعه مهارتهای علمی مدیران و در جهت علمی کردن بیش از پیش مباحث مدیریتی در کسب و کارها طراحی شده‌اند و دانش پذیران این دوره‌ها معمولاً مدیران ارشد سازمان‌ها می‌باشند که وارد فضای کاری شده‌اند و تجربیات اجرایی فراوانی نیز کسب نموده‌اند و در دوره دبی سعی بر گره گشایی‌های عملی از محدودیت‌ها و چالش‌های سازمانی دارند.
به طور کلی تفاوت‌های دوره PhD و DBA را می‌توان در موارد زیر دسته بندی نمود:
متقاضیان دوره PhD:
از منظر دانش پذیرانی که در دوره‌های DBA و دوره‌های PhD حضور پیدا می‌کنند تفاوت‌های قابل ملاحضه ای وجود دارد که از جمله مهمترین آنها انگیزه افراد برای گذراندن دوره‌ها می‌باشد. به طور کلی افرادی که به دنبال مدارک پیدای هستند عموماً ترجیح می‌دهند که به امور تحقیقاتی پرداخته و پس از پایان تحصیلات بتوانند به عنوان هیئت علمی دانشگاه در فضای آکادمیک مشغول به تدریس و ادامه امور تحقیقاتی خود شوند.
تلاش برای شغلی بهتر
البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که به دلیل جو حاکم مدرک گرایی بعضاً این فکر که با گرفتن مدرک پیدای افراد می‌توانند مشاغل بهتری کسب کنند نیز سبب شده که تقاضا برای مقطع دکتری در کشور بالا باشد اما تجربه در عمل ثابت نموده که به دلیل فقدان کسب مهارتهای اجرایی در طی تحصیلات آکادمیک بعضاً باعث ایجاد سرخوردگی‌هایی در افراد نیز شده است اما در مجموع نگرش کسب آینده شغلی بهتر می‌تواند عامل مؤثری در حضور در دوره‌های دکتری باشد.
متقاضیان دوره DBA :
اما بلعکس در دوره‌های دبی معمولاً افرادی حضور میابند که جایگاه شغلی مناسبی دارند و حتی مدیران ارشد و کارآفرینان بزرگ کشور نیز هستند که بسیاری از افراد با مدارک دکتری در قالب کارمند برای این افراد مشغول به کار هستند.
این فراد معمولاً تجربه اجرایی بالایی دارند که این تجربه حاصل فعالیت در مدت زمان کافی و با انجام صحیح و خطا در محیط عملیاتی به دست آمده است. شاید دغدغه اصلی این افراد برای حضور در دوره DBA را بروز رسانی دانش و ایجاد ارتباط مناسب بین تجربیات و مباحث علمی بتوان نام برد و دوره‌های دبی به این افراد دیدگاه جدیدی در برخورد با چالش‌های سازمانی خود خواهد داد تا بتوانند با استفاده از مباحث علمی روز دنیا و انجام تحقیقات میدانی در محیط کار مسائل مرتبط را حل و فصل نمایند.
تفاوت از نظر سنی:
از منظر سنی نیز معمولاً میانگین سنی دانشجویان دوره‌های پیدای حدود ۳۰ سال می‌باشد که عمدتاً هم فاقد تجربیات کاری در حد مطلوب می‌باشند. در حالی که در دوره‌های DBA این میانگبن بسیار بالاتر می‌باشد و افراد خبره‌تر از نظر کاری حضور دارند.
* ذکر این نکته از جانب نویسندگان ضروری است که مطمئناً در هرکدام از موارد اشاره شده استثناعاتی وجود دارد اما همانطور که در متن قابل ملاحضه هست از واژه‌های کلی نظیر عمدتاً، عموماً و … در ارائه نظرات استفاده شده است.
ادامه این نوشتار را می‌توانید در محتوای بعدی از طریق این لینک مطالعه فرمایید.
تفاوت دوره DBA با مقطع PhD - قسمت دوم
در نوشتار قبلی در ارتباط با تفاوت‌های بین دوره‌های آزاد دبی و دوره‌های آکادمیک پیدای توضیحاتی ارائه شد و به این موضوع پرداختیم که تفاوت بین دوره DBA با مقطع پیدای چیست؟ در این نوشتار توضیحات تکمیلی ارائه خواهد شد.
دوره DBA فرصتی برای مدیران
همانطور که پیش از این اشاره شد دوره‌های DBA با هدف ایجاد یک فرصت برای مدیران ارشد سازمان‌ها و افرادی که به طور اجرایی در محیط‌های صنعتی و خدماتی مشغول به فعالیت هستند ایجاد شده است تا با کمک آن بتوانند دید جدیدی نسبت به حل مسائل و چالش‌های موجود در کسب و کار خود بدست بیاورند و برخلاف آن دوره‌های پیدای با هدف گسترش مرز دانش در فضای آکادمیک ارائه می‌شوند. در ادامه از مهمترین تفاوت نیز می‌توان موارد زیر را نام برد:
نوع نگرش دانشی
یکی از تفاوت‌های دیگر دوره‌هایDBA و پیدای در نحوه ایجاد دانش می‌باشد. به طور معمول دانش جویان دوره‌های پیدای به بسط و توسعه نظریات علمی می‌پردازند و با انجام تحقیقات کتابخانه ای و جستجو در مقالات علمی ژورنال‌های مختلف شکاف تحقیقاتی جدیدی را برای موضوع رساله خود انتخاب می‌کنند و سعی می‌کنند که این خلأ تحقیقاتی را با پرسیدن سوالات تحقیق و پاسخ به این سوالات پر نمایند.
دانش‌پذیران PhD معمولاً از فضای واقعی دور هستند
هرچند امروزه سعی شده است که موضوعات رساله دانشجویان بیشتر به سمت و سوی مباحث کاربردی و مطالعات مورد هدایت شود اما باز هم معمولاً دانشجویان در طی تحقیقات خود مدلی آکادمیک ایجاد می‌نمایند و سپس در صدد پیاده سازی این مدل در محیط‌های واقعی بر می آیند که البته به دلیل محدودیت‌هایی نظیر عدم دسترسی به داده‌های درست و یا دشواری‌های ارتباط با صنعت گاهاً موفقت‌های مورد نظر حاصل نمی‌شود.
دانش‌پذیران ِDBA به محیط اجرایی بیشتر دسترسی دارند
اما دانشجویان دوره‌های دبی به دلیل اینکه خود از بخش‌های اجرایی در این دوره‌ها شرکت می‌کنند دسترسی مناسبی به داده‌های واقعی دارند موضوعات خود را متناسب با صنعت خود و با رویکرد گره گشایی از کسب و کار پیش می‌برند.
اعتبار مدارک اعطایی
در ابتدا باید به این نکته اشاره نمود که متأسفانه جو مدرک گرایی در کشور سبب ایجاد حساسیت‌هایی بین دو مدرک دبی و پیدای شده است و گاهاً چالش‌هایی برای هرکدام از مخاطبان بوجود آورده است؛ درحالی که ماهیت و فلسفه هرکدام از این دوره‌ها متفاوت و درجایگاه خود ارزشمند هستند.
نوع مدرک DBA
به طور کلی باید این نکته را اشاره نمود که مدارک دبی که در کشور صادر می‌شوند هیچکدام به عنوان یک مقطع تحصیلی محسوب نمی‌شوند و در واقع مدارک اعطایی Certificate آموزشی می‌باشند که درپایان دوره به افرادی که بتوانند صلاحیت خود در دریافت این گواهی آموزشی را اثبات کنند اعطا می‌گردد و این مدارک زمانی از درجه اعتبار برخوردار خواهند بود که هم مرکز ارائه دهنده دوره صلاحیت علمی و اعتباری لازم در برگزاری DBAرا به صورت واقعی داشته باشد و هم معیارها و ملاک‌های ارزشیابی درست و مدونی برای دوره تعریف شده باشد.
مدارک فاقد اعتبار
اما متأسفانه در برخی موارد شاهد آن هستیم که سودجویی برخی از مراکز در ارائه مدارک فاقد ارزشیابی دانش پذیر و بدون هیچ گونه ضابطه و قاعده مشخص اتفاق می‌افتد و برخی از مراکز حتی بدون اینکه فرد دوره خاصی را طی نماید اقدام به صدور مدارک آموزشی می نماینند که این امر در آینده سبب خواهد شد که صدمات جدی به پیکره اهداف عالیه این دوره‌ها وارد گردد.
دانشکده فنی پیشرو در امر آموزش
هرچند که مجموعه‌های بزرگی همچون دانشکده فنی دانشگاه تهران به واسطه وجود ضوابط مشخص و پشتوانه علمی موجود در دانشگاه تهران همواره در ارائه دوره‌های کاربردی و علمی پیشگام بوده و صلاحیت دانش پذیران جهت دریافت مدارک از طریق آزمون‌های مشخص و پروژه‌های اجرایی سنجیده می‌شود و علاوه بر مدرک کلی دوره به دانش پذیران ریز نمرات هر درس داده می‌شود.
نوع مدرک PhD
مدارک Phd مطابق مصوبات وزارت علوم مقطع تحصیلی یا degree محسوب می‌شود که طول مدت آن معمولاً چهار سال است و دانشجو می‌بایست در مدت زمان تحصیل علاوه بر طی نمودن برخی از واحدهای درسی به انجام یک رساله پژوهشی بپردازد.
جمع بندی تفاوت دوره DBA با مقطع PhD
به طور خلاصه مدرک دوره‌های DBA مقطع تحصیلی بشمار نمی‌آید و مدت زمان آن معمولاً بر حسب ساعت آموزش می‌باشد و اگر در مراکزی به صورت ترمیک و حتی با ارائه پایان نامه باشد تغییری در ماهیت مدرک بوجود نمی‌آورد. از نظر کاربرد مدرک در بسیاری از کشورها این مدارک همتراز مدارکPhD و حتی بالاتر از آن بشمار می آیند و دلیل آن نیز تحقیقات عملیاتی و کاربردی دانش پذیران این دوره‌ها می‌باشد و البته اعتبار مدرک به مرکز ارائه دهنده آن و اعتبار آن مرکز در سطح بین الملل بستگی ویژه ای دارد.